Theo ông Trương Văn Cẩm – Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam chia sẻ tại Hội nghị giao ban xúc tiến thương mại với hệ thống Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài tháng 7/2023, các tháng đầu năm 2023, các mặt hàng của ngành Dệt may đều ghi nhận giảm sâu. Cụ thể, hàng may mặc xuất khẩu đạt 17,8 tỷ USD, giảm 13,2% so với cùng kỳ năm trước; vải đạt 1,37 tỷ USD, giảm 18%; xơ sợi đạt 2,5 tỷ USD, giảm 20,7%; nguyên phụ liệu dệt may đạt 700 triệu USD, giảm 17%…
Tình hình khó khăn của ngành Dệt may dự báo kéo dài đến hết năm nay và có thể sang năm sau trong bối cảnh tổng nhu cầu thế giới về Dệt may năm 2023 dự kiến giảm khoảng 8-10%. Do vậy, xuất khẩu Dệt may của Việt Nam năm 2023 có thể đạt trên dưới 40 tỷ USD, giảm 9-10% so với năm 2022.
Để thấu hiểu đầy đủ bức tranh vĩ mô của ngành Dệt may, hãy chú trọng đến sự đa chiều hơn chỉ tập trung vào tăng trưởng xuất khẩu. Đúng vậy, xuất khẩu là một thành phần quan trọng, nhưng không thể bỏ qua mối lo lớn đang đối diện ngành này, đó là tính hiệu quả kinh tế.
Hiện tại, bên cạnh việc đối mặt với đơn hàng giảm, doanh nghiệp đang phải đối diện với sự giảm giá cạnh tranh. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp phải chấp nhận những đơn hàng không thuộc lĩnh vực chuyên môn của họ để duy trì hoạt động.
Trong bối cảnh EVFTA có hiệu lực và Việt Nam đang hưởng lợi từ việc giảm thuế suất xuất khẩu hàng dệt may sang EU, sẽ về 0% trong vòng 7 năm, ông Trần Ngọc Quân – Tham tán thương mại, Thương vụ Việt Nam tại Bỉ và EU, đã nhấn mạnh những thách thức và cơ hội mà ngành Dệt may của Việt Nam đang đối diện trên thị trường này.
Với việc đặt ra chiến lược cho Ngành dệt may trong kinh tế tuần hoàn và yêu cầu pháp lý liên quan đến độ bền và quyền sửa chữa của sản phẩm dệt may, EU chắc chắn là một thị trường khó tính và đòi hỏi cao về chất lượng, lao động, và môi trường. Trong tháng 4/2023, hội nghị bộ trưởng các nước EU đã thông qua quy định eco-design (eco-design là phương pháp thiết kế sản phẩm hoặc dịch vụ không gây ảnh hưởng xấu tới môi trường). Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp trong ngành phải đầu tư nhiều vào việc triển khai các quy định về eco-design, đảm bảo sản phẩm được thiết kế không gây hại cho môi trường. Việc đưa ra yêu cầu EPR cũng tăng thêm trách nhiệm cho các công ty, đòi hỏi họ phải chịu trách nhiệm về việc xử lý, tái chế hoặc sữa chữa sản phẩm của mình.
Mặc dù Việt Nam và các nước xuất khẩu dệt may khác đang phải đối mặt với những thách thức và yêu cầu nghiêm ngặt từ EU, EVFTA vẫn mang lại nhiều cơ hội tiềm năng cho ngành dệt may Việt Nam. Điều quan trọng là các doanh nghiệp phải sẵn sàng đầu tư và thích ứng với các quy định mới, tập trung vào nâng cao chất lượng, bền vững về môi trường, và xây dựng thương hiệu mạnh mẽ để có thể tận dụng hết tiềm năng từ thỏa thuận thương mại này. Việc thực hiện hiệu quả các yêu cầu này sẽ giúp ngành Dệt may Việt Nam củng cố và mở rộng vị thế trong thị trường EU và toàn cầu.
Từ Canada đến Việt Nam, câu chuyện về thị trường Dệt may đang tiềm năng và tiến bộ vượt qua ranh giới thương mại thông thường. Điều này đã mang đến cơ hội tuyệt vời cho các doanh nghiệp Dệt may Việt Nam khi xuất khẩu sản phẩm vào Canada. Với giá trị tiêu thụ ổn định và tiềm năng tăng trưởng vượt bậc trong tương lai nhờ tăng quy mô dân số, thị trường Canada hứa hẹn là một thử thách và đồng thời là cơ hội cho sự phát triển của ngành công nghiệp Dệt may Việt Nam.
Hiệp định CPTPP đã tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp Dệt may Việt Nam khi được miễn thuế xuất khẩu vào Canada, điều này đồng nghĩa với việc thúc đẩy cạnh tranh và mở rộng cơ hội tiếp cận thị trường cho sản phẩm Việt. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng Canada đang chuyển hướng phát triển ngành thời trang và dệt may theo hướng bền vững, tuần hoàn và giảm thiểu tác động môi trường.
Bà Trần Thu Quỳnh, Tham tán thương mại tại Thương vụ Việt Nam tại Canada, đã tiết lộ về những nỗ lực của Canada trong việc giảm rác thải nhựa và phát thải CO2. Điều này thể hiện sự cam kết của Canada trong việc bảo vệ môi trường và phát triển ngành thời trang, dệt may bền vững. Hành động của Canada bao gồm việc xây dựng các cơ chế giảm rác thải dệt may, yêu cầu thống kê và phân loại rác thải dệt may tại các thành phố. Các cửa hàng (nhãn hàng) cũng phải thực hiện chương trình thu đổi quần áo cũ và ghi nhãn dệt may theo hướng khuyến khích sử dụng sợi tái chế.
Vì vậy, việc tham gia thị trường Canada không chỉ đòi hỏi các doanh nghiệp Dệt may Việt Nam nắm vững các quy định và tiêu chuẩn xuất khẩu, mà còn cần đồng hành với xu hướng phát triển bền vững và tiến bộ của Canada trong lĩnh vực thời trang và dệt may. Nắm bắt được xu hướng và đáp ứng đủ các yêu cầu môi trường và xã hội là chìa khóa để khẳng định vị thế của ngành công nghiệp Dệt may Việt Nam trong thị trường quốc tế và cùng góp phần bảo vệ môi trường toàn cầu.
Nguồn thông tin và số liệu: Tạp chí Mekong Asean
